Parafia Rzymsko-Katolicka pw. św. Wawrzyńca w Żukowie

Godziny odprawiania Mszy św.:

• niedziela – godz. 9⁰⁰, 11³⁰, 16⁰⁰
• dni powszednie – godz. 16⁰⁰ (czas zimowy) oraz godz. 18⁰⁰ (czas letni)

Odpusty w parafii:

• św. Wawrzyńca – 10 sierpnia
• św. Zygmunta – 2 maja

Rys historyczny  

Większość istniejących parafii na terenie diecezji płockiej powstała do końca XIV wieku. Jeśli zaś chodzi o parafię Żukowo, nie można wskazać dokładnej daty erygowania parafii, gdyż nie zachowały się żadne dokumenty erekcyjne. Parafia – ośrodek duszpasterski istniała już w XIII wieku, a mogła powstać pod koniec XII wieku. Świadczy o tym wykopalisko – cmentarz z X – XIII wieku, gdzie obok urn z prochami według obrządku słowiańskiego – pogańskiego znajdują się szkielety chowane w trumnach według obrządku chrześcijańskiego.

O początkach istnienia parafii pisze ks. Tadeusz Żebrowski w książce „Dzieje Mazowsza do 1526 r.” w sposób następujący: „Rogalici uposażyli kościoły w Kurowie i Zakrzewie – w obu występuje wezwanie świętych Piotra i Pawła – także prawdopodobnie przed połową XIII wieku. Wydaje się, że jeszcze wiele innych kościołów zbudowano w tym okresie. Trzeba tu wspomnieć także o kościele św. Wawrzyńca w Żukowie koło Wyszogrodu, fundowanym być może w początku XIII wieku przez Lassotę, cześnika dworu księżnej Agafii, żony Konrada I. W 1247 r. Lassota podarował wieś wraz z kościołem biskupowi Piotrowi”.

W 1599 r. wzmiankowany jest kościół drewniany o dwóch chórach, z dwoma kaplicami po bokach, konsekrowany przez bpa A. Noskowskiego. Kościół ten uległ zniszczeniu w XVII wieku. Kolejny, pod wezwaniem św. Wawrzyńca i Zygmunta, powstał w połowie XVII wieku i był konsekrowany przez bpa Czyżowskiego ok. 1660 r. Wizytacja przeprowadzona w 1782 roku informowała, że kościół jest bardzo w złym stanie i potrzebuje gruntownego remontu. Już trzy lata później w 1785 roku została wzniesiona nowa świątynia drewniana, tym razem pw. św. Zygmunta, która przetrwała do dziś. Jej fundatorem był biskup płocki Krzysztof Hilary Szembek. Konsekracja miała miejsce w 1791 roku.

W roku 1878, kiedy proboszczem był ks. Sylwester Dawgiołło, kościół został gruntownie wyremontowany. Ściany zostały wyprostowane, wzmocnione murłatami. Postawiono 10 filarów drewnianych, co stworzyło wygląd kościoła trójnawowego. Usunięto dwie kruchty – przybudówki wewnątrz, usunięto boczne wejście. Na prezbiterium wykonano dwa okna i loże. Ówczesny proboszcz słusznie może być nazwany budowniczym parafii, gdyż kościół przetrwał od jego czasów do dziś. Następny gruntowny remont został przeprowadzony za ks. Antoniego Majkowskiego w roku 1974.

U schyłku XIX wieku, parafia Żukowo należała do dekanatu płońskiego (wcześniej do zakroczymskiego), obecnie należy do dekanatu wyszogrodzkiego.

Kościół pw. św. Zygmunta w Żukowie

Kościół pod wezwaniem św. Zygmunta w Żukowie jest budowlą orientowaną, tzn. z prezbiterium zwróconym w kierunku wschodnim, wzniesioną w konstrukcji zrębowej. Z zewnątrz jest oszalowany sosnowymi deskami. Wewnątrz ściany wyłożono dębową boazerią i modrzewiową deską. Wnętrze nowo ukształtowane w latach 1974-1975, rozdzielone na nawy parami ośmiobocznych, profilowanych słupów, przekryte stropem z kasetonami. Zbudowany został na planie prostokąta. Długość kościoła wynosi 24,80 m, a jego szerokość 10,00 m. W tym jest wyodrębnione prezbiterium o wymiarach: 5,40 x 4,80 m, zamknięte ścianą prostą. Po jego obu stronach znajdują się dwa pomieszczenia – od południa zakrystia, od północy pomieszczenie tzw. składzik. Do nawy od zachodu dobudowano kruchtę główną, do prezbiterium od północy – kruchtę boczną. Nad nawami i prezbiterium znajduje się wspólny dach dwuspadowy, nad kruchtami daszki dwuspadowe. Wszystkie są pokryte blachą ocynkowaną. Pomalowaną farbą koloru ciemnej wiśni. Po środku kalenicy umieszczona została ośmioboczna wieżyczka na sygnaturkę. Wieżyczka wieńczy cebulasty hełm, zakończony sterczyną z krzyżem.

Na północny zachód od kościoła stoi drewniana dzwonnica z końca XVIII wieku, o konstrukcji słupowej, wzniesiona na rzucie kwadratu o boku 3,90 m.

W kościele umieszczone są trzy ołtarze: jeden główny i dwa boczne pochodzące z drugiej połowy XIX wieku. Wykonane są w stylu barokowym, drewniane częściowo stolarskiej, częściowo snycerskiej roboty, lecz nie pozbawione charakteru, dobre w proporcjach i rysunku.

W ołtarzu głównym umieszczony jest krucyfiks z I połowy XVIII wieku, z drewna polichromicznego, o stylu barokowym, wysokości 130 cm. Ciało Chrystusa ułożone esowato, silnie ugięte w bok nogi, głowa skłoniona na prawe ramię, dłonie zaciśnięte w pięści. Perisonium krótkie fałdziste, ściągnięte i związane na prawym biodrze.

Na prawej bocznej ścianie, jak się wchodzi do Kościoła, znajduje się obraz św. Wawrzyńca, namalowany w roku 1874 przez Antoniego Murzynowskiego. W zwieńczeniu ołtarza jest ośmiokątny obraz namalowany na płótnie, olejno, przedstawiający Św. Rocha. Obraz pochodzi z pierwszej połowy XIX wieku. W ołtarzu na stale jest umieszczony obraz „Matki Boskiej Częstochowskiej”, który został przywieziony przez parafian pielgrzymujących na Jasną Górę w 1909 roku.

W bocznym prawym ołtarzu, znajduje się obraz św. Zygmunta z 1874 roku, namalowany przez Antoniego Murzynowskiego. W zwieńczeniu natomiast jest umieszczony obraz św. Walentego z połowy XIX wieku.

W nawie głównej idąc od prezbiterium po lewej i prawej stronie, na ścianie są zawieszone dwa obrazy, pochodzące z końca XVIII wieku, namalowane przez F. Smuglewicza i podarowane dla kościoła w Żukowie przez Dembowskiego z Nacpolska, za ks. Dawgiołły. Po lewej stronie obraz przedstawia, jak jest napisane w „Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce, Płońsk i okolice” – św. Marka trzymającego kartę, na której jest napis: Pax tibi Marce Ewangelista Meus”. Po prawej stronie obraz przedstawia św. Hieronima.

W kościele znajduje się chrzcielnica rokokowa drewniana z drugiej połowy XVIII wieku (odnowiona w 2008 r.). Korpus chrzcielnicy w formie bardzo fantazyjnej wazy dekorowanej rokajami. Pokrywa w kształcie odwróconego rogu obfitości. Korpus wspiera się na małej pękatej, skośnie kanelowanej kolumnie. Na prawej ścianie bocznej znajduje się odnowiony krucyfiks drewniany z początku XVIII wieku, w stylu barokowym. Krzyż prosty, postać Chrystusa ze słabo zaznaczoną anatomią, z silnie uwypukloną klatką piersiową, z ledwie skłonioną głową. Perisonium krótkie, związane w węzeł na lewym biodrze, z bogato pofałdowanym krańcem. Wyraźna różnica w długości nóg / prawa dłuższa/.

Znajdujące się w kościele organy ofiarowane zostały przez Panią Walerią Pomianowską – Dziedziczki Dóbr Słomin. Organy wykonał Pan M. Mielczarski w Warszawie w 1867 r.

Wychodząc z kościoła po prawej stronie zawieszona jest kropielnica z I połowy XVIII wieku. Została wykonana z miedzi o wymiarach 44 x20 cm. Cech stylowych brak. Naczynie owalne w przekroju, zakończone u dołu kulą. Ekranik dekorowany pięcioma obłymi puklami w jego centrum trybowany kielich, nad nim krucyfiks. Na zewnątrz, przed kościołem stoją dwie kropielnice granitowe z wieku XV – XVI.

Na cmentarzu kościelnym znajdują się nagrobki klasycystyczne z pierwszej      

połowy  XIX wieku: 

1. Rozalii Paprockiej (bez daty śmierci);
2. Ignacego Ksawerego Dembowskiego (zm. 1823 r.) oraz jego żony Eleonory ze Zboińskich, z herbem Jelita oraz wazą w zwieńczeniu;
3. W formie kolumny z herbem Jelita, zapewne członka rodziny Dembowskich;
4. Z zatartym nazwiskiem przypuszczalnie Dembowskich oraz imionami: Juliusz, Ksawery, Antoni.

Kościół parafialny - pw. św. Zygmunta

Księgi metrykalne - chrztów od 1910 r., ślubów od 1928 r., zgonów od 1928 r.

Terytorium (miejscowości) - Łazęki, Nacpolsk, Nacpolsk Nowy, Nacpolsk Stary, Skarszyn, Skarszyn Nowy, Skarszyn Stary, Słomin Nowy, Słomin Stary, Sobanice Nowe, Sobanice Stare, Sosenkowo, Sosenkowo Wieś, Srebrna, Żukowo, Żukowo Kolonia, Żukowo Poświętne, Żukówek

Ilość mieszkańców - 2460

Materiały udostępnione przez ks. Tadeusza Buławskiego.

Galeria zdjęć